عوارض مصرف همزمان گیاهان دارویی و داروهای شیمیایی

گیاهان سنتی دارای تاثیرات دارویی چشمگیری هستند که استفاده همزمان آنها با داروهای شیمیایی و یا استفاده آنها به تنهایی و بدون مشورت با پزشک معالج می تواند عوارض بسیار جدی را به همراه داشته باشد.

بقیه در ادامه مطلب

فروش و عرضه داروهای گیاهی با ادعای درمان قطعی، بدون رعایت استانداردهای لازم و با سوء استفاده از باورهای غلط در بین عموم مبنی بر بی خطر بودن گیاهان دارویی امروزه به معضلی در امر پزشکی تبدیل شده است.

 تعداد کمی از پزشکان از مصرف داروهای گیاهی بیماران خود آگاه می شوند و بیشتر بیماران مصرف داروهای گیاهی را برای داروساز و پزشک خود فاش نمی کنند.

 این درحالی است که تمام پزشکان باید از بیماران در مورد مصرف و یا عدم مصرف داروهای گیاهی سوال کنند و پاسخ آنان را در سابقه پزشکی ثبت کنند. از سوی دیگر بیماران نیز باید برای رسیدن به نتیجه مطلوب در درمان بیماری در این مورد با پزشک خود صادق باشند.

 علاوه بر این پزشکان نیز باید در مورد فواید و مضرات گیاهان دارویی آشنایی لازم را داشته باشند و در مورد عوارض احتمالی آنها به بیماران خود هشدار دهند.

 عضو کمیته داروهای گیاهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این باره توضیح داد: بسیاری از مردم در ایران و برخی از کشورها دیدگاه بسیار مثبتی نسبت به گیاهان دارویی دارند و تصور می کنند گیاهان دارویی فاقد عوارض جانبی و یا تداخلات دارویی هستند.

 دکتر "حسین نیک نهاد" افزود: گیاهان دارویی دارای تعداد زیادی مولکول های موثر و یا مضر هستند که استفاده نابجا یا بیش از حد از آنها باعث اثرات ناخواسته و مسمومیت های دارویی می شود.

 استاد دانشکده داروسازی شیراز ادامه داد: گیاهان دارویی با منشاءهای مختلف دارای ترکیبات موثر و یا غیرموثر متفاوت هستند که استفاده از آنها در برخی مواقع اثرات بسیار متفاوتی ایجاد می کند.

 بطور کلی این گیاهان دارای ترکیبات متعددی هستند و در برخی مواقع برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شوند که می تواند با داروها و یا درمان بیماری های دیگر تداخل و یا اثر معکوس داشته باشد؛ از این رو استانداردسازی گیاهان دارویی یا فرآورده های آنها امری بسیار ضروری برای موثر بودن و جلوگیری از ایجاد اثرات سوء آنها به شمار می رود و لازم است سازمان های غذا و دارو نسبت به این امر اهتمامی ویژه داشته باشد.

نیک نهاد در این باره توضیح داد: استانداردسازی و بررسی داروهای گیاهی و سنتی مدتی است که در معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت آغاز شده است و پزشکان نیز در این مورد آموزش هایی می بینند.

 وی گفت: مصرف گیاهانی که در بین عموم برای برخی بیماری های سطحی شناخته شده اند و از قدیم در طب سنتی ما وجود داشته است، در حد متعادل اشکالی ندارد و میزان مصرف آنها باید از سوی پزشک معالج تعیین شود.

 نیک نهاد با بیان اینکه بسیاری از داروهای شیمیایی در درمان بیماری های قلبی و سرطان ها منشاء گیاهی دارند افزود: تداخل مصرف گیاهان دارویی با این نوع از داروها می تواند عوارض جبران ناپذیر و مسمومیت های شدید دارویی ایجاد کند و روند درمان را با کندی مواجه سازد.

  پزشکان باید از مصرف و یا عدم مصرف این گیاهان ازسوی بیماران مطلع باشند اظهار داشت: ازآنجا که پزشکان رژیم غذایی مناسب را در بیماری های مختلف برای بیماران تجویز می کنند در مورد گیاهان دارویی که می توانند اثر داروهای شیمیایی را در برخی موارد از بین ببرد و یا ایجاد سمیت کند، ذکر مساله مهمتر و حیاتی تر است.

 عضو کمیته داروهای گیاهی وزارت بهداشت مشکلات قلبی، عروقی، مغزی، کبدی، تنفسی، نارسایی های کلیوی و خونریزی های ناخواسته در جراحی ها را از جمله عوارض جبران ناپذیر بر اثر مصرف بدون تجویز علمی گیاهان دارویی عنوان کرد.

 بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که باور غلط بی خطر و بی عارضه بودن مصرف گیاهان دارویی باید با فرهنگ سازی صحیح در باور عمومی مردم اصلاح شود.

از سوی دیگر، گیاهان دارویی باید از سوی افراد متخصصی که از اثرات مفید و یا سوء گیاهان آگاهی کافی دارند و بر بیماری و وضعیت بیمار احاطه کافی دارند تجویز شود و بیماران نیز هنگام مراجعه در صورت استفاده از داروهای گیاهی پزشک خود را مطلع کنند.